Η θέση μας για την Πυρηνική Ενέργεια Προτεινόμενο Κείμενο - Ψήφος από μέλη του DiEM25

Η εν εξελίξει κλιματική καταστροφή κάνει τις επιπτώσεις της αισθητές ολοένα και πιο τακτικά, καθώς η ανθρωπότητα εξαντλεί το ‘ανθρακικό απόθεμα’ που θα της επέτρεπε να περιορίσει την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5°C. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των ‘δεσμεύσεών της για το κλίμα’, έκρινε ότι η πυρηνική ενέργεια και το φυσικό αέριο είναι επαρκώς βιώσιμες πηγές ενέργειας για να συμπεριληφθούν στην ταξινομία της ΕΕ - κάτι που σημαίνει ότι θα κατευθυνθούν περαιτέρω επενδύσεις σε αυτές τις δραστηριότητες τις επόμενες δεκαετίες.

Η εν λόγω Καθολική Ψηφοφορία Μελών (ΚΨΜ) γίνεται με σκοπό να καθοριστεί η στάση του κινήματος σχετικά με την πυρηνική ενέργεια και αν πράγματι είναι πράσινη, όπως διατείνονται οι υποστηρικτές της, ή έχει βαφτεί πράσινη, όπως επισημαίνουν οι πολέμιοί της. 

Κατά τη διάρκεια της περιόδου ανατροφοδότησης που προηγήθηκε αυτής της ΚΨΜ, τα μέλη μας υπογράμμισαν τους εξής λόγους για τους οποίους η πυρηνική ενέργεια πρέπει να θεωρηθεί πράσινη:

• Η πυρηνική ενέργεια θα είναι απαραίτητη στο ορατό μέλλον, διότι παράγει ενέργεια με μικρό ανθρακικό αποτύπωμα και λειτουργεί ως σταθερή πηγή ενέργειας για τη σταθεροποίηση των ηλεκτρικών δικτύων. 

• Η επερχόμενη τεχνολογική πρόοδος στην πυρηνική ενέργεια θεωρητικά θα μειώσει τον ρυθμό ατυχημάτων και θα την κάνει πιο φιλική προς το περιβάλλον.

• Η πυρηνική ενέργεια παρέχει περίπου το 25% της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

• Η πυρηνική ενέργεια απαιτεί λιγότερο χώρο ανά μονάδα παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με τις ανανεώσιμες πηγές. 

• Οι πυρηνικοί σταθμοί έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σχέση με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

• Οι υφιστάμενοι πυρηνικοί σταθμοί μπορούν να παραμείνουν σε λειτουργία στο πλαίσιο μιας μεταβατικής ρύθμισης. 

Άλλα μέλη τάχθηκαν εναντίον του χαρακτηρισμού της πυρηνικής ενέργειας ως πράσινης, για τους εξής λόγους: 

• Οι εξελίξεις στις ανανεώσιμες πηγές επιτρέπουν την παραγωγή ηλεκτρισμού με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, χωρίς τους εγγενείς κινδύνους της πυρηνικής ενέργειας. 

• Οι εγγενείς κίνδυνοι της πυρηνικής ενέργειας δεν μπορούν να αποσοβηθούν (σημαντικές καταστροφές, απόβλητα που παραμένουν ραδιενεργά για χιλιάδες χρόνια, εκτροπή σε στρατιωτική χρήση, εκ των πραγμάτων ολιγοπωλιακή βιομηχανία, περαιτέρω εδραίωση ενός σκληρού κρατικού μηχανισμού ασφαλείας).

• Οι θεωρητικές εξελίξεις στην πυρηνική τεχνολογία και οι αναπτυσσόμενοι πρωτότυποι πυρηνικοί σταθμοί νέας γενιάς δεν έχουν δοκιμαστεί σε μαζική κλίμακα και δεν προλαβαίνουν να αποδώσουν στον χρόνο που μας απομένει για την αποτροπή περαιτέρω κλιματικής καταστροφής - οι σταθμοί πυρηνικής ενέργειας χρειάζονται περίπου 10 χρόνια για να κατασκευαστούν και δεκαετίες για να παροπλιστούν.

• Τα ζητήματα διαλείπουσας παροχής από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αντιμετωπίσιμα. 

• Οι πυρηνικοί σταθμοί είναι ακριβότερο να κατασκευαστούν, να λειτουργήσουν και να παροπλιστούν.

• Η ηλιακή, η υδροηλεκτρική και η αιολική ενέργεια παρέχουν περίπου το 29% της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ.

• Συχνά απαιτείται η τοποθέτηση των πυρηνικών σταθμών ενέργειας σε παράκτιες περιοχές, που είναι πιο ευάλωτες στην άνοδο της στάθμης τής θάλασσας και στις όλο και πιο συχνές ξαφνικές πλημμύρες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.   

• Οι ανανεώσιμες πηγές δημιουργούν πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας σε σύγκριση με την πυρηνική ενέργεια. 

• Η εξόρυξη ουρανίου και η χωροθέτηση των θέσεων απόρριψης αποβλήτων έχουν προκαλέσει σημαντικές βλάβες σε ιθαγενείς πληθυσμούς και μη προνομιούχες κοινότητες. Το ουράνιο δεν εξορύσσεται σήμερα σε μεγάλες ποσότητες στην Ευρώπη, κάτι που θα την ανάγκαζε να το προμηθευτεί από το εξωτερικό (κυρίως από τον Παγκόσμιο Νότο).  

• Ο χαρακτηρισμός της πυρηνικής ενέργειας ως βιώσιμης θα εκτρέψει απαραίτητες επενδύσεις από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ζητείται συνεπώς από τα μέλη να ζυγίσουν προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά της πυρηνικής ενέργειας, έχοντας επίσης κατά νου ότι, ως προοδευτικό κίνημα, οι εκτιμήσεις μας δεν αφορούν μόνο την τεχνική διάσταση του ζητήματος αλλά και την κοινωνική, την οικολογική και την πολιτική.

Το ερώτημα για τα μέλη μας, λοιπόν, είναι:

Πρέπει το DiEM25 να υποστηρίξει τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ενέργειας ως ‘πράσινης’ και ‘βιώσιμης’, δεδομένων των στόχων, των αξιών και του προσανατολισμού του κινήματός μας;